Vluchtelingenkinderen willen graag zo snel mogelijk naar school. Dat is ook hun recht volgens het Internationaal Kinderrechtenverdrag. School is na de vlucht de eerste stap op weg naar een normaal leven, een veilige plek waar het kind weer kind kan zijn, nieuwe dingen kan leren, vrienden kan maken en positieve ervaringen op kan doen en presteren. Naar school gaan biedt structuur en regelmaat en is toekomstgericht. Naar school gaan is helend voor kinderen die nare en soms schokkende gebeurtenissen meemaakten, en is bij uitstek een plek waar de veerkracht van de kinderen kan worden versterkt.
Uit bovenstaand gegeven leiden we een paar belangrijke uitgangspunten af:
-Kinderen moeten zich veilig kunnen voelen om (weer) te gaan leren
-Kinderen moeten (weer) kind kunnen zijn: een omgeving waar onbezorgd gespeeld en geleerd kan worden.
-Ouders: kinderen kunnen veilig opgroeien als de draagkracht en draaglast van de ouders in balans is. Voor vluchtelingenouders is deze balans kwetsbaar terwijl de kinderen de steun van hun ouders hard nodig hebben.
-Leerkrachten: vrijwel alle kinderen zullen bagage met zich meedragen, al dan niet met heftige ervaringen en mogelijk ook met onderwijsachterstanden. Daarnaast zal er sprake zijn van grote doorstroom van leerlingen. Er zal een groot beroep gedaan worden op de flexibiliteit en veerkracht van de leerkrachten. Lesgeven aan onze kinderen vraagt extra vaardigheden van de leerkracht.
Pedagogische visie
Alle kinderen ontwikkelen al van jongs af aan overtuigingen en verwachtingen over zichzelf. Kinderen die in een voorspelbare en veilige omgeving opgroeien ontwikkelen meestal positieve overtuigingen zoals: ‘de wereld is veilig’ , ‘anderen zijn te vertrouwen’, ‘als ik aardig ben tegen anderen zijn anderen ook aardig tegen mij’. Kinderen die veel schokkende gebeurtenissen meemaken, bijvoorbeeld door oorlogsgeweld, kunnen andere overtuigingen en verwachtingen ontwikkelen, zoals: ‘de wereld is onveilig’ en ‘andere mensen kunnen gevaarlijk zijn’. Deze overtuigingen en verwachtingen nemen de kinderen mee in een onzichtbare koffer.
Wij zien het daarom als onze taak om een veilige omgeving voor kinderen te creëren, waar de leerkracht een veilig en betrouwbaar persoon is. Als een vluchtelingenkind een stabiele relatie met de leerkracht kan aangaan, kan het zich veilig(er) gaan voelen en draagt dat bij aan de veerkracht van het kind.
Een veilige omgeving waarbinnen zij samen, met andere kinderen zichzelf mogen zijn, waar zij zich gezien en gehoord voelen, gewaardeerd en bevestigd.
Een deel van de vluchtelingenkinderen zal opgroeien binnen onze cultuur, onze maatschappij. Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich realiseren dat zij daar zichzelf mogen zijn, maar ook dat ze mede verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop we samenleven en de Nederlandse waarden en normen zullen moeten leren kennen. We willen ze helpen om te ontdekken wie ze zijn en om ze het gevoel te geven dat ze het kunnen. We laten ook merken dat ze gewaardeerd worden om wie ze zijn, zodat ze gelukkig kunnen zijn. Een goede relatie en communicatie met ouders/verzorgers is daarbij van groot belang.
Kernwaarden zijn voor ons:
-Veiligheid: een warme en betrouwbare omgeving
-Kind zijn en plezier hebben: onbezorgd kunnen spelen en leren
Onderwijskundige visie
Bij het bepalen van het onderwijskundig concept op de Bazaar hebben we onderscheid gemaakt in:
- De doelgroep:
Wat heeft deze nodig op didactisch gebied en sociaal-emotionele ondersteuning?
- Toekomstperspectief
- De rol van de ouders en oudercontacten
Doelgroep
In de eerste opvang hebben kinderen een gemeenschappelijke onderwijsbehoefte, namelijk: zo snel mogelijk mee kunnen doen in het reguliere onderwijsprogramma. Dit willen we realiseren door de kinderen een omgeving te bieden waarin zij:
• zich sociaal en emotioneel thuis gaan voelen
• de Nederlandse taal leren
• een (basaal) aanbod krijgen van de vak- en vormingsgebieden
• Daarnaast is burgerschapsvorming van belang om de kinderen voor te bereiden op deelname aan de Nederlandse maatschappij.
Vluchtelingenkinderen kunnen zich psychisch nog lang onveilig voelen ook al is hun nieuwe woonplek fysiek veilig. Een nieuwe school is stressvol en kan onveilig voelen: het is weer een andere omgeving, met andere regels, routines en de mensen spreken een vreemde taal. Al deze stress kan een kind belemmeren bij het leren en meedoen in de klas. Daarnaast moeten we rekening houden met gaten in de ontwikkeling van de kinderen doordat zij vaak een periode niet naar school geweest.
Toekomstperspectief
Hiermee wordt bedoeld dat er een realistisch en onderbouwd ontwikkelingsperspectief (leerplan) bepaald wordt, met hiervan afgeleide tussendoelen die leidend moeten zijn voor het leerstofaanbod en het volgen van de vorderingen.
Rol van de ouders / Opvoeders
Ouders hebben net als hun kinderen veel meegemaakt en willen graag hun rol als opvoeder weer oppakken. Zij hebben net als hun kinderen ingrijpende ervaringen opgedaan, komen uit een andere culturele omgeving en ervaren praktische belemmeringen. Sommige ouders komen daardoor onvoldoende toe aan de opvoeding van hun kinderen. Zij zijn soms zelf getraumatiseerd door de oorlogs- en vluchtervaringen en hebben daardoor minder oog voor de behoeften van hun kinderen. Of ze hebben door de onzekerheid waarin ze nog steeds leven onvoldoende ruimte om hun taak als opvoeder goed op te pakken.
De psychische gezondheid van kinderen hangt in sterke mate af van die van hun ouders. Als ouders hun zelfvertrouwen als opvoeder terug krijgen, heeft het grootste deel van de kinderen geen specialistische hulp nodig (Uit: Phaxx 3&4/2005 Anders Hjern, Olle Jeppsson).
Ouderbetrokkenheid
Ouders van vluchtelingen zijn een ander onderwijssysteem gewend. In hun land staat cognitieve ontwikkeling van het kind vaak voorop en wordt er minder democratisch met kinderen omgegaan. Ook hebben ouders mogelijk verwachtingen die hun kind niet kan waarmaken en kunnen kinderen door hun ervaringen of een onderwijsachterstand hebben. De school kan ouders ondersteunen en er samen voor zorgen dat hun kinderen zich weer veilig voelen. Dat gebeurt door regelmatig met ouders te praten over de voortgang van hun kind, zowel op cognitief vlak als sociaal-emotioneel.
Bovendien zijn ouders op zoek naar nieuwe contacten, we betrekken ze daarom bij activiteiten van de school en we gaan op huisbezoek.
Kernwaarden zijn voor ons:
-Rust en regelmaat: dagelijks terugkerende routines, voorspelbaarheid
-Structuur en duidelijkheid: heldere afspraken en werkwijze
Consequenties van onze visie voor ons onderwijs
Wij realiseren ons dat ons onderwijs dienend is aan de kinderen in ontwikkeling die ons zijn toevertrouwd en dat wij kinderen doelgericht moeten ondersteunen bij het leren. De onderwijsbehoefte van de leerlingen in combinatie met de te realiseren doelen bepalen de inrichting van ons onderwijs.
Hieronder staat kort beschreven hoe de kernwaarden zoals die bij onze pedagogische visie en onze visie op het onderwijs zijn benoemd doorwerken in ons onderwijs.
Ons onderwijs:
- Leerstofaanbod
- Leeromgeving
- Pedagogisch handelen
- Didactisch handelen
- Organisatie
Leerstofaanbod
-Methodes en werkwijzen
De school hanteert methodes en aanpakken in alle groepen die als doel hebben het zo snel mogelijk leren van de Nederlandse taal. Daarnaast is er aanbod voor rekenen, lezen en schrijven en zijn er lessen op sociaal- emotioneel gebied. Het overdragen van de Nederlandse waarden en normen zal als een rode draad in het aanbod voorkomen. Ook zullen de kinderen kennis gaan maken met diverse Nederlands culturele uitingen.
Omdat de kinderen de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen zal er een goede afwisseling in de lessen moeten zijn van luisteren en actief bezig zijn. Leerkrachten zullen hier nadrukkelijk in hun lesvoorbereiding rekening mee moeten houden.
-Sport en creativiteit
Naast het ontspannende karakter ervan zien wij sport en creatieve activiteiten als een belangrijk middel om vervelende ervaringen die de kinderen hebben opgedaan te verwerken.
Leeromgeving
Als kinderen de Nederlandse taal onvoldoende beheersen is het belangrijk dat zij kunnen zien en merken hoe bijvoorbeeld de dag is ingedeeld en wat er van hen verwacht wordt. De leeromgeving in de school zal daarom voorzien moeten zijn van visuele ondersteuning (symbolen, pictogrammen). Daarnaast stimuleert een duidelijke en gestructureerde klasinrichting de veiligheid en voorspelbaarheid.
Pedagogisch handelen
De leerkracht draagt veel bij aan het gevoel van veiligheid in de klas. Belangrijk is dat de leerkracht in de ogen van het kind een veilig en betrouwbaar persoon is. De beroepshouding die de leerkracht hiervoor moet inzetten is als volgt: hij/zij moet voorspelbaar, duidelijk, betrouwbaar en empatisch zijn. Hij/zij moet grenzen respecteren, emotioneel beschikbaar zijn en waar nodig begrenzen.
Kinderen die chronische stress ervaren kunnen tijdelijk terugvallen in hun ontwikkeling en stress kan van invloed zijn op het gedrag. Leerkrachten zullen hierop voorbereid moeten zijn om een passende aanpak te kunnen hanteren.
Basishouding van leerkrachten is een positieve benadering van het kind en zodanig reageren dat het kind zich veilig voelt en niet afgewezen.
De samenstelling van de groepen op onze school is zeer divers, er zitten kinderen met verschillende culturele achtergronden, met diverse geloven en van verschillende sociale afkomst bij elkaar in de groep. Er zal veel aandacht besteed moeten worden aan groepsvorming. Wij zien het als onze taak om de kinderen sociale vaardigheden aan te leren waar zij elkaar accepteren en respecteren maar ook leren samenwerken en open te staan voor elkaars eigenaardigheden. Er zullen hiervoor structureel lessen in het rooster opgenomen moeten worden.
Didactisch handelen
Wij onderkennen de cruciale rol van de leerkracht. Zij bepalen in zeer belangrijke mate het effect van het onderwijs op het leren van de kinderen. Daarom zijn leerkrachten geschoold in de speciale didactiek die het tweede taalonderwijs eist en zijn we continue als team en als individuele leerkracht in ontwikkeling. Leren met en van elkaar ten behoeve van het beste onderwijs voor onze kinderen zien wij als noodzakelijk professioneel gedrag.
Gezien de vele verschillen in ontwikkelingsniveau waarop de kinderen de school binnenkomen zal er voor ieder kind een passende, onderbouwde leerlijn opgesteld worden. Op basis van het startniveau en toetsresultaten zullen er tussen- en einddoelen geformuleerd worden, waar we het onderwijs op af zullen stemmen. Hierbij leggen we de lat hoog.
Organisatie
De kleine omvang van de school noodzaakt ons om drie combinatiegroepen te formeren. In principe delen we kinderen op leeftijd in een groep in, maar soms zal het nodig zijn hiervan af te wijken. Sommige lessen zullen groeps-doorbrekend aangeboden worden om de organisatie van de instructiemomenten haalbaar te maken.
Onze meetlat
Wij zien ons werk als een fundamentele bijdrage aan de ontwikkeling en het leren van het kind. Daarom stellen we hoge eisen aan alles wat we doen. Dat doen we door onszelf steeds een aantal vragen te stellen:
- Is wat we doen relevant voor het leren, de ontwikkeling van het kind?
- Verbinden we werelden? ( ruimte voor eigenheid, verscheidenheid, gezamenlijkheid.
- Hebben we hoge verwachtingen van de individuele leerling (we leggen de lat hoog bij alles wat we doen, we stellen realistische doelen).
24-5-‘16